Od dzisiaj (17 kwietnia) obowiązują przepisy rozporządzenia w sprawie zasad fotografowania i filmowania obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa. Oznacza on zakaz fotografowania obiektów oznaczonych specjalną tablicą. W przypadku innych wykonywane zdjęć jest możliwe na zasadach ogólnych.
Dzisiaj (17 kwietnia) w życie wchodzi
rozporządzenie w sprawie zasad fotografowania i filmowania obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa. Do jego wydania zobowiązał ministra obrony art. 616a ust.
6 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, w którym znalazły się zapisy dotyczące zakazu fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu lub wizerunku obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz osób lub ruchomości znajdujących się w tych obiektach.
Kwestia nowych przepisów budzi kontrowersje m.in. wśród miłośników kole, którzy obawiają się sporów ze służbami oraz brakiem jasnej informacji o tym, których miejsc zakaz dotyczy. Zwłaszcza, że ostatnio mieliśmy
na Warszawie Wschodniej zdarzenie pokazujące, że ze znajomością przepisów może być krucho po stronie firm ochroniarskich.
Zakaz obowiązuje tylko wyraźnie oznaczone obiekty. – Kwestia oznakowania obiektu ww. znakiem zakazu należy do organów, instytucji, podmiotów, w których właściwościach jest sprawa ochrony danego obiektu (np. lotniska, infrastruktura/obiekty kolejowe) – podkreśla MON. To oznacza, że w przypadku kolei oznaczenia tablicą musi dokonać np. PKP PLK (największy zarządca infrastruktury kolejowej w kraju), PKP SA (zarządza większością dworców) lub inny odpowiedni podmiot.
Jak podaje PAP takich obiektów może być w Polsce aż 25 tys., z czego tylko niewielka część należy do wojska. Oczywiście zakaz nie obejmie wszystkich, ale tylko te oznaczone tablicą.
Istotne jest także to, że tablice ze znakiem zakazu fotografowania muszą być umieszczone w miejscach widocznych: na ogrodzeniach obiektów w odstępach nie większych niż 300 m, gdy zakaz dotyczy całego terenu, na którym znajdują się obiekty oraz ruchomości, w szczególności przy bramach wjazdowych oraz wejściach do obiektu, lub bezpośrednio na obiekcie (na elementach konstrukcyjnych), w szczególności od frontu budynku przy wejściu głównym, w liczbie dostosowanej do jego powierzchni lub kubatury oraz na ruchomości.
Rozporządzenie weszło w życie. Jak uzyskać zgodę na fotografowanie?
Utrwalanie wizerunku miejsc oznaczonych specjalną tablicą,
której wzór został określony w rozporządzeniu, będzie możliwe po wypełnieniu wniosku i otrzymaniu zgody zarządcy.
Warto raz jeszcze podkreślić, że zakaz dotyczy
tylko obiektów oznaczonych specjalną tablicą i w ich przypadku niezbędny jest wniosek skierowanym do zarządcy obiektu, w którym należy podać dane osobowe, przyczynę ubiegania się o wydanie zezwolenia na robienie zdjęć lub filmowanie, nazwę i adres obiektu, cel planowanych czynności oraz termin ich realizacji. Jeśli taki wniosek zostanie zaakceptowany, występująca z nim osoba lub podmiot otrzyma zezwolenie ważne przez określony czas.
Warunkiem skorzystania z dokumentu będzie obecność osoby towarzyszącej z organu władającego obiektem, wskazanej z nazwiska w zezwoleniu. Czas na rozpatrzenie wniosku wynosi 14 dni.
Warto przy tym pamiętać, że na mocy przepisów Ustawy o obronie Ojczyzny, każdy kto bez zezwolenia fotografuje, filmuje lub utrwala w inny sposób obraz obiektu, o którym mowa w art. 616a, oznaczonego znakiem zakazu fotografowania, albo wizerunek osoby lub ruchomości znajdującej się w takim obiekcie, podlega karze aresztu albo grzywny.
Taka osoba może również stracić przedmioty służące do popełnienia wykroczenia, choćby nie stanowiły własności sprawcy – służby mogą więc odebrać sprzęt fotograficzny i wideo.
Prawnik komentuje
– Wprowadzone prawie 2 lata temu zmiany m.in. w ustawie o obronie ojczyzny miały przede wszystkim na celu zaostrzenie przepisów, w tym podwyższenie kar za szpiegostwo. Stąd nowelizacja skupia się także na zwiększeniu ochrony infrastruktury krytycznej, w tym dworców i lotnisk. Rozważne wykorzystywanie tych przepisów będzie jednak kluczowe – mówi dr Michał Zięba, partner zarządzający i radca prawny w kancelarii Hanton.
Zięba dodaje, że wydane przez Ministerstwo Obrony Rozporządzenie precyzuje przepisy ustawowe. – Dookreślono dozwolone odstępstwa od zakazu fotografowania, projekt tablicy informującej o zakazie fotografowania czy też miejsca, w których taka tablica powinna się znajdować. W dalszym ciągu jednak to nadal organ odpowiedzialny za bezpieczeństwo będzie decydował, gdzie taka tablica zostanie umieszczona i od niego zależy czy dochodzić będzie do niepotrzebnych nieporozumień z turystami czy miłośnikami kolei i awiacji – podkreśla Zięba.
PKP SA: Zasady nie ulegają zmianie
– Na tę chwilę zasady dotyczące możliwości swobodnego fotografowania i filmowania w celach niekomercyjnych na dworcach zarządzanych przez PKP S.A. nie ulegają zmianie – informuje biuro prasowe PKP SA. Jak udało się nam nieoficjalnie dowiedzieć oznacza to, że spółka nie planuje masowego oznaczania nowymi tablicami nowych obiektów.
Przy okazji PKP SA przypomina, że obecnie nie ma zakazu fotografowania na dworcach kolejowych, a wykonywanie zdjęć w celach niekomercyjnych przez osoby prywatne nie wymaga żadnych zgłoszeń i uzyskiwania pozwoleń. Dotyczy to oczywiście miejsc ogólnodostępnych, przeznaczonych dla wszystkich pasażerów i innych użytkowników dworców.
Nie można przebywać (a zatem i wykonywać zdjęć) w miejscach oznaczonych jako służbowe, przeznaczonych dla pracowników PKP SA. czy innych wskazanych osób oraz na tzw. obszarze kolejowym, co wynika z przepisów prawa, nie z regulacji spółki. Wykonywanie zdjęć w pomieszczeniach i w innych nieruchomościach zarządzanych przez PKP SA., ale wynajmowanych podmiotom zewnętrznym powinno zostać poprzedzone uzgodnieniami z najemcami. Właściciele sklepów, punktów usługowych itp. mogą wprowadzać własne ograniczenia.
Informacje o tym, czego nie można robić na dworcach, są ujęte w regulaminach korzystania ze stacji pasażerskich, które są prezentowane widocznych miejscach w formie plakatów. Dodatkowo informacje te są
dostępne na stronie PKP S.A. w zakładce (plik o nazwie Wyciąg z „Regulaminu korzystania ze stacji pasażerskiej”). Informacje o wybranych ograniczeniach związanych z korzystaniem z dworców kolejowych są prezentowane także w formie piktogramów.
PKP PLK wyjaśnia: Też bez wielkich zmian
W podobnym tonie wypowiada się PKP PLK, które podkreślają, że „będą stosowały się do rozporządzenia, zaś oznakowania będą umieszczone tam, gdzie jest to niezbędne”. – Nagrywanie i fotografowanie z miejsc ogólnodostępnych nigdy nie było zabronione – zaznacza Karol Jakubowski, z zespołu prasowego PKP Polskie Linie Kolejowe SA.
– Polskie Linie Kolejowe SA. z należytą starannością zabezpieczają obiekty strategiczne, w tym infrastruktury krytycznej. Pełna lista obiektów jest niejawna i ustawowo chroniona, a umieszczanie znaków zakazu fotografowania nie jest obligatoryjne – dodaje Rusłana Krzemińska, rzeczniczka prasowa PKP PLK.
Również ona podkreśla, że fotografowanie i nagrywanie miejsc ogólnodostępnych nigdy nie było zabronione przez PKP PLK SA i to ustalenie obowiązuje nadal.
– Apelujemy jednak, aby z rozwagą i niesłabnącym poczuciem odpowiedzialności za bezpieczeństwo naszego kraju podchodzić do fotografowania, nagrywania i publikowania materiałów. W rozsądku siła – podkreśla rzeczniczka.
PKP PLK tłumaczy także (warto korzystać
z naszego kompendium), że w obowiązującym stanie prawnym brak zakazu fotografowania etc. dokonywanego z miejsc ogólnodostępnych na obszarze kolejowym, wyznaczonych przez zarządcę infrastruktury kolejowej. Również tu na fotografowanie w celach komercyjnych konieczna jest zgoda zarządcy infrastruktury, a gdy w grę wchodzą pojazdy szynowe – także przewoźnika, do którego należą.
Wstęp osób nieuprawnionych na obszarze kolejowym poza miejscami wyznaczonymi jest – jak przypominają PKP PLK – wykroczenie. Podstawą prawną jest tu art. 65 ust. 3 Ustawy o transporcie kolejowym w związku z § 2 pkt 1 lit. a rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 6 kwietnia 2021 roku w sprawie przepisów porządkowych obowiązujących na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych oraz w pomieszczeniach przeznaczonych do obsługi podróżnych korzystających z transportu kolejowego na dworcach kolejowych. Przepis zakazuje przebywania osób nieuprawnionych na torowiskach, nasypach, wiaduktach, mostach, rampach oraz w wykopach i tunelach kolejowych.
Pierwsze tablice na terenach kolejowych
Ostatnio miłośnicy kolei zauważyli, że tabliczki „Zakaz fotografowania” pojawiły się na terenie zaplecza technicznego warszawskiej SKM. Oznakowanie znajduje się tam jednak już od kilku miesięcy – o tym dlaczego teren został tak oznaczony piszemy w tekście pt.
SKM Warszawa: Zakaz fotografowania naszej bazy obowiązuje od dawna.